Gizemli sokak sanatçısı Banksy, yıllardır sanat dünyasının en büyük muammalarından biri olmaya devam ediyor. Eserleri bir gecede şehir duvarlarında belirdiğinde dünya çapında manşetlere taşınıyor; milyonlarca dolar değer biçilen işleri ise sanat piyasasını altüst ediyor. Ancak tüm bu üne rağmen Banksy’nin gerçek kimliği hâlâ bilinmiyor.

Kimileri onun tek bir kişi olduğunu, kimileri ise bir ekip tarafından yönetilen anonim bir sanat kolektifi olduğunu düşünüyor. İşte yıllardır gündemde kalan ve en çok tartışılan Banksy kimdir? sorusuna yönelik en güçlü 5 teori…

1. Robert Del Naja (Massive Attack Üyesi)

“Banksy Bir Müzisyen mi?”

En popüler teorilerden biri, Banksy’nin trip hop grubu Massive Attack’in kurucularından Robert Del Naja olduğu iddiası.
Gazeteci Craig Williams’ın zaman–mekân analizleri, Banksy’nin eserlerinin çoğunun Massive Attack konserlerinin yapıldığı tarihlerde o şehirlerde belirdiğini ortaya koymuştu.

Del Naja’nın gençliğinde sokak sanatıyla ilgilenen bir graffiti sanatçısı olması da bu teoriyi güçlendiriyor.

2. Robin Gunningham

“En Çok Referans Verilen İsim”

Birçok gazeteci ve araştırmacıya göre Banksy’nin en yüksek ihtimalli gerçek kimliği Bristol’lü sanatçı Robin Gunningham.
2008’de ortaya çıkan bir lise fotoğrafı ve bazı tanık ifadeleri, Gunningham’ın gençlik yıllarında sokak sanatıyla ilgilendiğini gösteriyor.

Akademik araştırmalar bile Banksy’nin eserlerinin coğrafi dağılımını Gunningham’ın yaşadığı bölgelerle eşleştirerek bu teoriyi desteklemişti.

3. Banksy Aslında Bir Kolektif

“Tek Kişi Olması Çok Muhtemel Değil”

Bazı sanat tarihçileri, Banksy’nin üretim hızının ve çalışma çeşitliliğinin tek bir kişiye ait olamayacağını savunuyor.
Şablon, performans, heykel, enstalasyon, politik kampanyalar…
Bu geniş yelpaze ve global koordinasyon, onların gözünde Banksy’nin bir ekip tarafından yürütülen bir sanat projesi olduğu fikrini güçlendiriyor.

Bu görüşe göre Banksy, marka kimliği olan bir “karakter”, ancak arkasında farklı isimler mevcut.

4. Damien Hirst

“Sanat Dünyasındaki En Büyük Şaka” Teorisi

Bazı komplo teorisyenleri, çağdaş sanatın en provokatif isimlerinden Damien Hirst’ün Banksy olabileceğini iddia ediyor.
Hirst’ün provokasyona olan ilgisi, varlık – yokluk temalı işleri ve sanat piyasasıyla oynayan tavrı bu düşüncenin temelini oluşturuyor.

Bu teori ciddi biçimde desteklenmese de sanat dünyasında sıkça sohbet konusu oluyor.

5. Bir Kadın Olabileceği Teorisi

“Anonimliğin Arkasında Sürpriz Bir İsim mi Var?”

Daha az tartışılan ama son dönemde ilgi çeken bir başka olasılık ise Banksy’nin bir kadın olabileceği.
Eserlerdeki politik hassasiyet, toplumsal eşitsizlik temasının ağırlığı ve bazı çalışmaların feminist sanatla benzer üslubu bu teoriyi gündemde tutuyor.

Bu görüşü savunanlara göre anonimlik, sanat piyasasının erkek egemen yapısını kırmak için bilinçli bir tercih olabilir.

Sonuç: Kim Olduğu Değil, Ne Söylediği Önemli

Banksy’nin kim olduğu hâlâ gizemini koruyor ve bu gizem de onun sanatının en önemli parçalarından biri.
Belki de dünya onu çözmeye çalıştıkça Banksy daha da güç kazanıyor.

Sanatçı kimliğini saklamayı seçse de eserleri; savaş, eşitsizlik, tüketim kültürü ve politik şiddet üzerine etkili mesajlar vermeye devam ediyor.
Gerçek kimliği ortaya çıksa bile, yarattığı etki muhtemelen değişmeyecek.